Türkiye'nin Deprem Tarihi: En Şiddetli Depremler

Depremi kısaca tanımlayacak olursak, yerkabuğundaki kırılmalar ve sonrasındaki durumlar depremi oluşturur. Kırılmalar sonrası titreşimlerin dalgalar olarak yayılıp yeryüzünü sarsması olayı olarak özetleyebiliriz. Türkiye, dünyanın üzerinde en etkin deprem kuşaklarından birinde bulunmaktadır. Günümüzde yaşanan vahim deprem olaylarından ötürü genel olarak bütün ülkemiz vatandaşları Türkiye’nin deprem ülkesi olduğundan haberdar. Birçok fay hattının ülkemiz sınırlarında bulunmasıyla birlikte bu sayede büyük depremlerin de yaşanması olası bir durum. Gerekli önlemler alınmadığı takdirde bu engelleyemediğimiz doğal afet beraberinde can kayıplarını, büyük yıkımları getiriyor. Son yirmi, yirmi beş yıl içerisinde yaşanan deprem felaketlerine göz attığımızda kayıp bilançosu oldukça büyük olmakla birlikte tedbirsizlik de bu can kayıplarına zemin hazırlıyor.

Türkiye'nin En Büyük Depremi Nerede Oldu?

Türkiye’den geçen fay hatları; Kuzey Anadolu, Doğu Anadolu ve Batı Anadolu fay hattı olarak isimlendirilir. Anlaşıldığı üzere hepsi farklı bir bölgeyi etkilemekle beraber ülkemizde deprem riski altında yaşayan nüfus ülkenin neredeyse tamamı. Bulunduğumuz coğrafya bugüne kadar birçok büyük depremle karşı karşıya kalmış. Fakat Türkiye’de yaşanan en şiddetli deprem hangisi diye soracak olursanız örnek olarak Gölcük depremi ve Erzincan depremi verilebilir. Şiddet olarak yedi ve üzerinde olan depremler tehlikeli kategorisine girmektedir. Fakat yanlış yapılaşma, tedbirsizlik gibi durumlar yediden daha küçük şiddetteki depremlerde bile can ve mal kaybı yaşanmasına neden olabilir. Geçen senelerdeki depremlere baktığımızda Türkiyenin en şiddetli depremleri olarak sayabileceğimiz birçok deprem afeti mevcut. Türkiye’deki en şiddetli deprem olarak sayabileceğimiz depremlerden biri olan 99 depremi İstanbul merkezli olmamasına rağmen tedbirsizlik nedeni ile büyükşehir İstanbul da dahil birçok çevre ilde can ve mal kaybına sebebiyet verdi. 99 depremi büyüklüğü Kandilli Rasathanesi tarafından 7.8 olarak, ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi tarafından ise 7.6 olarak ölçülmekte olup günümüzde büyüklüğü genel olarak 7.4 olarak kabul edilmekte. Binlerce vatandaşımızı tedbirsizlikten ötürü kaybettiğimiz deprem kuşağı ülkemizde tedbirsizlik durumunu ortadan kaldırıp, önünü alamayacağımız afetlerin bu şekilde etkisini azaltabiliriz.

Gölcük Depremi Kaç Saniye?

Türkiye’de olan en şiddetli deprem olarak kabul edebileceğimiz 1999 Gölcük depremi Kuzey Anadolu Fay Hattı’nda gerçekleşti. 17 Ağustos 1999 Salı günü gerçekleşen deprem, gece yarısı saat üç sularında, tam olarak zaman vermek gerekirse saat 03:01’de başladı. 99 depremi kaç saniye sürdü sorusu da verilen bilgilere göre 45 saniye olarak yanıtlanabilir. Gölcük depremi kaç şiddetindeydi sorusunun ise farklı cevapları var. Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırmalar Merkezi tarafından 7.6 olarak ölçüm yapılmış olup; Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi tarafından 7.8 olarak ölçülmüştür. Fakat sonrasında alınan resmi ve genel verilere göre 7.4 olarak bilinen 99 depremi şiddeti , ülke sınırları içerisinde yaşanan en büyük depremlerden biri olduğunu kanıtlıyor. Depremin oluştuğu derinlik 17 kilometre ve 120 kilometrelik bir kırılma mevcut. Gölcük depremi şiddeti birçok açıdan ülkede derin yaralar açtı. Sanayi şehirlerinde yaşanan büyük bir mal kaybı, daha da önemlisi binlerce vatandaşın vefatı uzun süre sarılması imkansız yaralar açtı. Gölcük depreminde kaç kişi öldü diye sorulacak olursa resmi verilere göre ölen vatandaş sayımız 17.480 olarak bilinmekte. Bunun yanı sıra 24 bin civarı yaralı bulunmakta ve birçok insan sakat kalmıştı. Birçok konut hasar görmüş olup vatandaşlar uzun süre geçici konutlarda ikamet etmek zorunda kalmıştı.

Van Depremi Kaç Şiddetinde Oldu?

Van depremi tarihi 23 Ekim 2011 olarak kayıtlara geçmekte. Son on yıldaki en büyük depremlerden biri olarak biliniyor. Depremin merkez üssü ise Van-Erciş. Çevre ilçelerde de sarsıntı çok güçlü bir şekilde hissediliyor. Van depremi büyüklüğü Richter ölçeğine göre 7.2 olarak biliniyor. Deprem sonrası şiddeti 5.0 ve üzeri olan artçı depremler nedeniyle hali hazırda hasarlı binalar tamamen yıkıldı. Van depremi sonucu açığa çıkan enerjinin oldukça büyük olduğu, öyle ki artçıları da işin içine kattığımızda bu şiddetin 37 atom bombasına denk geldiği Ulusal Sismoloji Gözlem Ağı verilerine göre belirtiliyor. Öğlen saatlerinde başlayarak toplam 25 saniye sürmüş olan Van depremi şiddeti uzmanlara göre 7.2’den çok daha büyük bir etkiye sahipti. Ve ek olarak coğrafyadaki yapılaşma yanlışları ve tedbirsizlik nedeni ile çok sayıda can kaybına neden oldu. Van depremi ölen kişi sayısı resmi verilere göre 644 olarak biliniyor. Yaklaşık iki bin vatandaşın da bu depremde yaralandığı belirtiliyor. Kurtarma ekiplerinin çabaları sonucu enkazdan sağ kurtulan 252 vatandaşımız bulunuyor. Bu denli bir can kaybının nedeni yapıların deprem odaklı inşa edilmemesi diyebiliriz. Geneli oldukça eski olan bu binalar deprem anında uzun süre dayanamamakla birlikte bu tür kaçınılmaz can kayıplarına neden oluyor.

99 Depremi Kaç Dakika Sürdü?

‘Türkiye’de en şiddetli deprem nerede oldu?’ dendiğinde akla ilk gelecek olan depremlerden biri 99 Gölcük depremi olarak biliniyor. Gölcük depremi kaç şiddetindeydi diyecek olursak Ankara’dan İzmir’e, oldukça geniş bir alanda etki gösteren Gölcük depremi 7.5 şiddetiyle büyük bir faciayı beraberinde getirdi. Deprem Bursa, Bolu, Yalova, Zonguldak, Sakarya, Kocaeli, İstanbul ve Eskişehir’de etkisini gösterdi. Resmi verilere göre 7.5 şiddetindeki 99 Gölcük depremi 45 saniye sürmüş ve bir dakikadan az bu sürede birçok can almıştır. İnsanlar çok uzun süre çadır kentlerde yaşamlarını sürdürmüşlerdir. 99 depremi anı yaşanan can ve mal kayıpları tüm dünyada büyük bir yankı uyandırdı. ABD, Azerbaycan, Rusya, Japonya ve benzeri 52 farklı ülkeden Türkiye’ye büyük yardımlar yapıldı. Deprem sonrası Gölcük’te bir bölge tamamen sular altında kaldı. Gölcük depremi sualtı görüntüleri izlenildiğinde sualtında şehrin bir bölgesinin kaldığını görebiliyoruz. Görüntüler izlendiğinde insanların yaşam alanları olan evler, parklar, çay bahçeleri gibi alanlar netlikle görülüyor. Bugün de bu bölgeye birçok ekip tarafından dalışlar yapılarak depremde hayatını kaybedenler anılıyor. Müteahhitlerin ihmalkarlığı, yapıların gelişigüzel oluşturulması ve bunun gibi birçok önlemsizlik sonucu yaşanan, kayıp sayısı çok yüksek olan bu afetin yaraları günümüzde de sarılmaya çalışılıyor.

Yaşanan Kayıp Listesi

Kaçınılmaz olarak yaşanan doğal afetlerden korunmanın birçok yolu var. Depreme dayanıklı binalar, deprem anında sizleri yaşama bağlayacak olan deprem çantaları, evlerinizdeki mobilyaların sabitlenmesi gibi birçok önlem bulunmakta. Fakat en önemlilerinden biri yaşam alanımız olan evlerimizin sağlamlığı. Depremlerdeki can kayıpları genelde bu sebepten yaşanmakta. Bu tür nedenlerden dolayı oluşan can kaybı bilançosu ise oldukça ağır. 99 depremi büyüklüğü itibari ile diğer depremler arasında daha fazla can kaybına neden oldu. Bolu, Bursa, Eskişehir, İstanbul, Kocaeli, Sakarya, Yalova ve Zonguldak’ta olmak üzere 99 depremi ölen sayısı 17.480 olarak biliniyor. Fakat 2010’da yayınlanan meclis raporu sonrası 99 depreminde kaç kişi öldü diye soracak olursak bu sayı 18.373 olarak güncellendi. Bunun dışında yaklaşık 50 bin yaralı bulunmakta. 505 kişi de deprem sonucu sakat kalmıştır. Binlerce konut kullanılamaz hale gelmiş ve halk çadır kentlerde, prefabrik konutlarda yaşamaya başlamıştır. 2011 yılında yaşanan büyük bir deprem olan Van depreminde de durum oldukça ağır. Van depremi kaç kişi öldü sorusu ise depremin merkezi olan Erciş’te 169 kişi, Van il merkezinde 95 kişi ve çevre ilçelerden 337 olmak üzere toplam 601 kişi olarak yanıtlanabilir.