Sigorta Şirketleri Kasko Fiyatını Nasıl Belirliyor?

Tüketici nezdinde halen kasko sigortası ile trafik sigortası birbirine karıştırılır. Kimileri, ‘trafik sigortası var ya kaskoya ne gerek var?’ der; kimileri de ‘kasko yaptırıyoruz trafik sigortasını niye zorunlu tutarlar?’ diye şikayet eder. İki sigortanın tek bir ortak özelliği var, o da isimlerinin oto sigortası olması. Bunun dışında kasko ve trafik birbirinden farklı iki sigorta. Trafik sigortası, trafikte olası bir kazada karşı tarafa vereceğiniz maddi ve bedeni zararları karşılar; kasko ise kendi aracınıza gelecek zararı karşılar. Kendi aracınıza gelecek zararı trafik sigortası karşılamaz, trafikte başkasına vereceğiniz zararı da kasko karşılamaz.

Neden Kasko Yaptırılmalı?

Peki, kasko sigortası gerekli mi? Gerekli, hem de çok gerekli. Nitekim Giresun’da yaşanan sel felaketi, kasko sigortasının ne kadar gerekli olduğunu bir kere daha gösterdi. Yüzlerce araç sele kapıldı ve kullanılamaz hale geldi. Maalesef Giresun’daki araçların yüzde 25’i kaskolu olduğu için sadece sigortası olanlar kaskodan zararlarını karşıladı.

Çarpıcı bir örnek daha vereyim. 2017’de, İstanbul’daki dolu yağışını hatırlayın… 150 bin araç zarar gördü ve kaskolu araçlar hemen onarılırken, kaskosuz araçların onarımı iki yılı buldu. İşte, kasko sigortası bu yüzden gerekli; hele ki, son yapılan ÖTV düzenlemesi ile araç fiyatlarının arttığı ve araçların daha da değerlendiği hesaba katılacak olursa.

Tüketiciler Hangi Kaskoyu Tercih Ediyor?

Gelelim, kasko sigortalarına. Her ne kadar sigorta şirketleri; dar kasko, kasko, genişletilmiş kasko, tam kasko olmak üzere dört farklı ürünü tüketicilere sunsalar da tüketicilerin tercihi genişletilmiş kasko sigortası oluyor ki, zaten sigorta şirketleri de bu ürünü daha çok vitrine çıkartıyor. Nedir, genişletilmiş kasko? Yanma, çarpma, çalınma gibi kaskodaki temel teminatların üzerine sel, doğal afet, kemirgen hayvanların araca vereceği zararlar gibi ek bazı teminatları da içinde barındıran kasko ürünü; genişletilmiş kasko oluyor.

İşin iyi tarafı, her bütçeye ve her isteğe karşı bir kasko ürününün olması. Örneğin, ‘ayda bir- iki gün aracı mı kullanıyorum, trafikte çok da dolaşmıyorum, kapalı garajım da’ diyorsanız, uygun fiyatla kasko yaptırabilirsiniz. Ama yok, ‘haftanın 7 günü sabahtan akşama kadar trafikteyim, kah oradayım kar buradayım’ diyorsanız da genişletilmiş kasko yaptırıp, istediğiniz ek teminatları da içene ekletebilirsiniz.

Primi Belirleyen Birçok Faktör Var

İşin fiyat tarafına gelecek olursak; dediğim gibi, aracınızı kullanım şeklinize ve bütçenize göre kasko yaptırabilirsiniz. Ortalama bir fiyat vereyim. Ortalama fiyattan kastım; toplam kasko sigortalı araç ve bu araçlardan sigorta şirketlerinin aldığı toplam prim üzerinden ortalama fiyattan bahsediyorum. Sigorta şirketine, araca göre değişmekle birlikte bugün ortalama kasko sigortası fiyatı bin 500 liralar civarında. Bu, bin lira ile bin 200 lira arasında da olur, aracına göre 2 bin liraya da çıkabilir.

Peki, kasko sigortasında fiyatı belirleyen unsurlar nelerdir? Madde madde sıralayayım.

Aracın bedeli, kasko sigortasının fiyatını belirlemede en önemli kriter. 120 bin liralık bir aracın kaskosu ile 400 bin liralık bir aracın ya da 750 bin liralık aracın kasko primi büyük farklılık gösterir.

Aracın markası ve modeli de kasko fiyatını belirlemede bir başka kriter. İkinci elde piyasası çok olan, çok satılan, bunun için de hem parçası kolay bulunabilen hem de tamiri daha uygun fiyata olan aracın kaskosu da daha uygun olur. Kimi markalar vardır ki, sigorta şirketleri bu araçları sigortalamaktan imtina edebilirler, ama yine de sigorta yaptıracak bir şirket mutlaka bulunur.

Ayrıca spor araçların kaskosu, normal binek araçlara göre biraz daha yüksek olabilir, bazı şirketler yüksek riskli görüp spor araçları sigortalarken daha yüksek fiyat isteyebilirler. Tabi bir de araç üzerindeki aksesuarlar konusu var. Kimi araçlarda televizyon gibi benzeri lüks aksesuarlar da kaskoda fiyatı artıran unsurlardır.

Sürücünün Yaşı da Önemli, Aracın Bulunduğu Şehir de

• Araç sıfır mı yoksa ikinci el mi, bu da kaskoda fiyatı belirleyen unsurlardan biri. Sıfır bir aracın kasko fiyatı ile ikinci el ve yaşı ilerlemiş, kilometresi de fazla olan aracın kaskosu farklıdır. İkinci el ve yaşı ilerlemiş aracın kasko sigortası, sıfır aracın kaskosuna göre daha fazla olur. Neden? Çünkü hem kaza riski yüksektir hem de masrafı fazladır. Tabi, klasik araçları bu kriterin dışında tutuyorum.
• Sürücünün kim olduğu da kaskoda fiyatı belirleyen bir faktör. Uzun yıllar araç kullanan, ehliyetinin süresi eski olan, biraz da yaşı olan kişilerin kaskoya ödeyecekleri prim, gençlere ya da yeni ehliyet almışlara göre farklılık gösterebilir. Aynı zamanda kadın sürücüler de kasko fiyatında pozitif ayrışan kesim.

Bazı şirketler, sürücünün mesleğini de kasko fiyatında kriterler içine sokabiliyor. Zamanının çoğunu trafikte geçiren bir sürücü ile hafta sonları araç kullanan ya da sadece işine gidip-gelen sürücü arasında kaskoya ödenecek primde farklılıklar olabiliyor.

• Aracın bulunduğu şehir de önemli. Büyük şehirlerde; trafik yoğunluğu, araç sayısının fazlalığı ve buna bağlı olarak kaza oranının yüksek olmasından kaynaklı, kasko fiyatı da farklı olabiliyor.
• Bir de hasarsızlık indirimi var. Elbette, senede bir iki kazaya karışan bir sürücünün kaskoya ödeneceği prim ile hiç kazaya karışmamış bir sürücünün ödeyeceği prim çok farklı olacaktır. Kaza yaptıkça prim artar, kazasız geçen her yıl da hasarsızlık indimi artar.
• Tüm bunlar kaskoda fiyatı belirleyen faktörler. Bunların dışında başka faktörler de var. Enflasyondaki artış, dövizdeki artış (araçların büyük çoğunluğu ithal olduğu ve yedek parçaları da ithal edildiği için kurdaki artış kasko fiyatına yansır), işgücündeki artış da kaskoda fiyatı etkiler. Ancak genelde sigorta şirketleri bu artışları hemen tüketiciye yansıtmazlar; hatta, sigortalılık oranı çok da fazla olmadığından kimi zaman hiç yansıtmazlar.

Ne Tür İndirimler Uygulanıyor?

Peki, kaskoda hasarsızlık indiriminin dışında başka indirimler de var mı? Sigorta şirketleri belirli dönemlerde ya da sürekli olarak kaskoda belirli indirimler uyguluyorlar. Mesela, tek sürücü indirimi… Eğer aracı tek kişi kullanıyorsa, başka başka kişiler kullanmıyorsa, bu bir indirim nedeni. Aynı şekilde kimi şirketler kapalı garaj indirimi, alarm indirimi, takip cihazı gibi indirimler de yapıyor. Şirketler, bazı dönemlerde mesleki olarak öğretmenlere, sağlık çalışanlarına indirimler uygulayabiliyorlar.

Sözün özü; araç fiyatları artıyor… Nerede ne büyüklükte doğal afet yaşanacağı bilinmiyor ama her sene büyük maddi kayıplara neden olan sel, dolu gibi çokça afet yaşanıyor… Her yıl trafiğe çıkan araç sayısı da artıyor… Belki kaza sayısında adetsel olarak azalış var ama kazaların neden olduğu maddi kayıplar artıyor… Tüm bunlar hesaba katıldığında kasko sigortası lüks olmaktan çıkıyor, ihtiyaç haline geliyor.