Gayrimenkuller sadece konaklamak ya da iş yeri kurmak için alınmaz. Gayrimenkullerin alınmasındaki bir diğer önemli neden ise bir yatırımdır ve getirdiği kazanç için de yapılabilmektedir. Gayrimenkullerde değer artış kazancı hesaplanması için ilk önce gayrimenkulün bugünkü değerinin hesaplanması gerekir bunun yapılabilmesi için alış ve satış ayından bir ay önceki Yİ-ÜFE ile satılan ya da alınan gayrimenkulün alış fiyatı çarpılarak enflasyona göre düzenlenir ve bugünün Türk lirası değerine getirilir. Bundan sonra yapılacak diğer aşama ise alış fiyatının bugünkü değeri ile satış fiyatı birbirinden çıkarılarak satıcının kazandığı gerçek kazancı ortaya çıkar.
Satılan yıla göre ise değer artış kazancı istisnası önceki aşamalarda çıkan değerden düşülür bunun sonucunda ise istisnai matrah bulunur. İstisnai matrah da bulunduktan sonra ise tapu harcı düşürülerek ortaya çıkacak vergiye tabi tutar bulunur ayrıca konut kredisi kullanıldı ise konut satışına kadar ödenen faizler de gider olarak düşürülebilir. Bu hesaplamaların yapılması için internet siteleri olduğu gibi bu konuda uzman kişilerden de yardım alınabilir.
Gayrimenkuller için Alınan Vergiler
Gayrimenkullerde alınan birçok vergi vardır bu vergiler satılan gayrimenkullerin satış fiyatı üzerinden düşülür bazı durumlarda ise vergi muafiyeti söz konusu olabilir. Gayrimenkulün satışı haricinde elde tutulmasında da vergi ödenir. Gayrimenkulün türüne göre de alınan vergiler değişiklik gösterir bu vergiler gayrimenkulün değeri, büyüklüğü gibi nedenlerle değişiklik gösterebilir. Vergilerin ödenmemesi sonucu ise vergi borcu ile karşılaşılabilir.
-
Tapu Harçları ve Veraset ve İntikal Vergileri: Gayrimenkullerin alım satımında ve ivazsız olarak el değiştirmesinde, tapuda işlem yapılması aşamasında tapu harcı, vergi kanunlarında belirtilen süre içinde ise veraset ve intikal vergilerinin ödenmesi gerekir. Bundan ayrı bir şekilde ise gayrimenkullerin cinsinde değişiklik olmasında ise ödenecek vergi ise cins değişikliği harcıdır. Alınan vergi gayrimenkulün niteliğine ve işlem türüne göre de değişiklik gösterebilir.
-
Emlak Vergisi: Türkiye Cumhuriyeti sınırlarında bulunan bütün arsa, büro, bina, işyeri ve meskenlerin hepsi Emlak Vergisi Mevduatına göre belirli bir oranda ve gayrimenkulün niteliklerine göre değişiklik gösterecek şekilde alınır. Satılan her gayrimenkulden binde bir ya da altı değerinde vergi ve ‘’kültür varlıklarını koruma’’ vergisi alınır. İki yüz metrekareyi geçmeyen tek bir gayrimenkulü olan emekli, ev hanımı, işsiz, özürlü, gazi, şehit aileleri emlak vergisinde muaftırlar.
-
Katma Değer Vergisi: Gerçek veyahut tüzel kişilerin gayrimenkullerini satışa çıkarılıp satıldığında ya da kiraladığında alınan vergidir. Bu verginin belirli oranları vardır yüz elli metrekareyi geçmeyen Emlaklardan yüzde bir katma değer vergisi alınırken arazi, bina gibi yüz elli metrekareyi geçen bütün Emlaklardan alınan katma değer vergisi oranı ise yüzde on sekizdir.
Gayrimenkul Değer Artışı Vergisini Kimler Öder?
Satın alınmasından itibaren beş yıl geçmiş arsa, daire, iş yeri, bürolar gibi bütün gayrimenkullerin Gayrimenkul Değer Artışı Vergisini bu gayrimenkulü almış olan sahibi ödemekle yükümlüdür. Vergi direkt olarak gayrimenkulün satışına yapan kişi için vergi borcu olarak görünür ama bu borcun hemen ödenmesi gerekmez bu borç için devletin belirlediği tarihler vardır ve bu vergi için alınan oran yıldan yıla değişiklik göstermektedir. Borcun ödenmesi için vergi dairesi ya da internetten e devlet aracılığı ile gerçekleştirilebilir ayriyeten vergi borcu sorgulamak için de e devlet kullanılabilir.
Satın aldığınız gayrimenkulleri beş yıl içinde sattığınızda ortaya çıkan gayrimenkul değer vergisini o yıl içinde mayıs ve temmuz ayları içinde ödemeniz mümkündür. Yürürlükteki genelgeye göre de değişiklik gösterebilir. Bazı konularda bu vergi değişiklik gösterebilir eğer gayrimenkul miras veya bağış yoluyla kişiden kişiye geçiyorsa bu vergi alınmaz ya da bir kişi gayrimenkulü alıp beş yıl boyunca satmamış ve herhangi bir maddi gelir için kullanmamışsa bu gayrimenkulün satışında gayrimenkul değer artışı kazanç vergisi alınmaz.
Vergi Muafiyeti Nedir?
Vergiden muaf olan kişiler vergi vermek zorunda değildir vergi vermekten muaf olan kişi muaf olduğunu Gelir İdaresine belirtmelidir. Belirtildikten sonra ilk önce beyannameye göre yapılacak şey gayrimenkul değer artışı kazancı vergisinin hesaplanmasıdır. Hesapların yapılması için kullanılan bazı gerekli hesaplamalar vardır çünkü bu hesaplamalar konuttan konuta değişir değişiklik gösterdiği için ise bu konuda uzmanlaşmış kişiler tarafından hesaplama yapılır ve kişinin ödeyip ödememesi gerektiği kararlaştırır.
Eğer yapılan bu hesaptan sonra kişinin ödemeden muaf tutulmaması gerektiği ortaya çıkarsa beş yıllık bütün vergiyi ödemesi gerekir bu ödemenin yapıldığı bütün yılların belirli ayları devlet tarafından kararlaştırılır ve o aylarda ödeme tek seferde ya da taksitli bir biçimde ödenebilir.
Gayrimenkul Değer Artışı Vergisi Nedir: Değer artışı Kazancı vergisi gayrimenkul ile ilgili bir vergisi türüdür. Bu vergi Gelir Vergisi Kanuna göre alınmaktadır bir kişinin değer artışı vergisi vermesi bu kanunun maddelerine bağlıdır bu maddelere bağlı olarak verildiği için maddelere uyulmayan satışlarda değer artışı vergisi ödenmesi gerekmez. Satış yapacak kişinin öncelikle bu maddeleri çok iyi bilmesi ve kanunun maddelerine bağlı olarak yapılması onun için daha sağlıklı ve kazançlı olacaktır. Kanuna göre yüz elli metrekareyi geçen bütün emlak satışlarında istisnai matrahtan çıkarılan bütün vergilerden sonra bu vergi alınır. Vergi bazı gereklilikler ve istisnai durumlarda alınmaz yüz elli metrekareyi geçmeyen gayrimenkuller gayrimenkul eğer devletin bir kurumu tarafından satın alınıyorsa ya da vergi borcu ödeme sorunu yaşanmış ve devlet tarafından haczedilmiş tekrar satılıyorsa bu vergi türü alınmaz.