Binaları yağmur, kar, güneş gibi birçok dış etkenden koruyan yapıya çatı denir. Çatılar binaların en temel yapı taşarından olup binanın korunmasını sağlar. Dıştan gelen her türlü etkiye karşı binanın savunucusu konumundadır. Çatılar bu denli önemli görevler üstlendiği için dayanıklılığı ve kalitesi son derece önemlidir. Nitekim bina sakinlerinin canı söz konusudur. Ev çatısı kar ve yağmur gibi yüklü ağırlıkları taşıyabilme ve bunları bina dışına aktarma sistemi üzerine kuruludur. Buradaki yağmur sularını dışarı aktaracak biçimde eğim ve şekil yapıları gerekmektedir. Standartlara en uygun çatı hem binanın konumu hem de binanın bulunduğu yerin hava durumuna göre şekillenmektedir. Bu sebeple ‘ev çatısı nasıl yapılır? ’ sorusunun tek tip bir cevabı yoktur. Her binanın farklı özelliklerine göre çatı yapıları da değişmektedir. Binaların yapılarına göre standart çatı biçimleri de çeşitlenmektedir.
Çatı Yapımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bina yapılırken ev çatısı yapımı son derece dikkat edilmesi gereken unsurlardandır. Bir evin en önemli yapısı olan bu çatılar binanın dış görünüşünü etkilemektedir. Bu nedenle binayla bir bütünlük oluşturacak şekilde yapılmalıdır. Aksi takdirde göze hiç hitap etmeyen uyumsuz bir yapı ortaya çıkar. Binanın yapısı ve şekli burada belirleyici unsurlardandır. Çatı yapımında dikkat edilecek hususlar arasında en önemli unsur eğimdir. Bu sebeple daha çatı yapımına başlanmadan önce eğim hesaplanmalı. Aksi takdirde yanlış bir eğim yapısı sonucu yağmur sulara çatıda birikebilir ve evler için sorun oluşturabilir. Çatı yapısındaki bu eğim yağmur ve kar sularının çatılarda birikmesini engeller. Çatılar imar bulunan bölgelerde İmar Yönetmeliklerine göre belirlenir. Bu noktada eğim belirlenirken iklim özellikleri temel parametre iken bununla beraber binanın özellikleri ve çatı malzemesi de önem arz etmektedir. Çatılar iklim koşullarına dayanıklı olması açısından ağır malzemelerden yapılmalıdır. Böylelikle olumsuz hava şartlarına karşı direnç gösterir. Çatı yapılırken binanın iç sistemleri de oldukça dikkat edilmesi gereken unsurlardır. Su tahliyesini sağlayan sistem de burada dikkat edilecekler arasındadır. Çatıların kapalı ya da açık olması ısı yalıtımı açısından önemlidir. Kapalı çatılar yapılırken kullanılan malzemeler farklı iken teraslı çatılarda kullanılan malzemeler farklıdır. Ev çatı malzemeleri burada çatının şekline göre değişmektedir. Malzeme seçimi yapılırken bu çatı malzemesi sağlam, ömrü uzun, ekonomik ve estetik olmalıdır. Çatı, binanın bulunduğu yerin iklim şartına göre şekillenmektedir. Çeşitler arasında metal, plastik, çimento, kil gibi kategoriler bulunmaktadır. Son zamanlarda metal levhalar revaçtadır. Bunun yanı sıra çatı eğimi yüksek olması gereken yapılarda taş profiller, kiremitler ve ekstra olarak çimento kullanılmaktadır. Çatının iskeleti kuvvetli olması gerekir. Olumsuz hava şartlarına direnç gösterecek olan bu çatılar sağlam bir yapıya oturtulmazsa sonradan çokça probleme sebep olabilir. Bu nedenle binanın yapısına en uygun malzeme ve binanın bulunduğu yerin iklim koşulu, eğim şartları çatı yapılırken dikkatlice planlayarak yapılmalıdır.
Rutin Bakım Nasıl Yapılmalı?
Ev çatısı çeşitleri seçilip bu yapı oluşturulduktan sonra düzenli olarak kontrol edilmeli ki uzun ömürlü kullanım sağlanabilsin. Bu noktada çatıların rutin kontrolleri yapılmalı ve bunun yanı sıra olumsuz hava şartlarının sonrasında da tekrardan gözden geçirilmeli. Aşırı sıcak ve soğuk sonrası, kar, rüzgâr ve fırtına gibi sert iklim koşulları sonrasında çatılarda fark edilemeyen hasarlar oluşabilir. Bu önlemek için binanın koruyucusu olan bu çatılar sık sık kontrol edilmeli ve bakımı aksatılmamalı. Aksi takdirde olumsuz bir hava koşuluna hazırlıksız yakalanma ihtimali oluşabilir. Periyodik olarak çatı bakımı yapılırsa bu malzemelerden çok daha fazla verim alınır ve uzun ömürlü kullanım imkânı sağlanır. Burada kontrol yapılırken öncelikle herhangi bir su akıntısı ve sızıntısı var mı bu tespit edilmelidir. Bu sızıntılar çatıda rutubet oluşmasına sebep olacağı için bu nokta atlanmamalı. Çokça bir sızıntı söz konusu ise çatı izolasyonunu tamamıyla değiştirmek gerekebilir. Sonuçta kullanılan bu malzemelerin de bir ömrü var. Dikkat edilecek bir diğer husus ise kiremit altındaki yalıtım örtüsüdür. Eskiyen bu yalıtım örtüsünü değiştirmek sızıntıları önleyerek çok daha verimli bir çatı kullanımı sağlar. Oldukça basit bir işlem olan bu yalıtım örtüsünün değişmesi ile farklı masrafların oluşması engellenir. Ev çatısı bakımı yapılırken yıpranmış kiremitleri yenileri ile değiştirmek çok da estetik bir görünüm sağlar. Binanın dış görünüşü üzerinde son derece önemli olan bu kiremitlerin değişimi büyük etki yaratır. Burada bakım yapılırken çatının taşıyıcıları da unutulmamalı. Taşıyıcı elemanlar hasar almış olabilir. Bunlar kontrol edilerek onarımı gerçekleştirilmeli. Çatı şilteleri ısı yalıtımı sağladığı için bu rutin kontrollerin içine dâhil edilmelidir. Isı izolasyonunun korunması açısından önem teşkil eder. Burada çatıya yapılan bu rutin kontroller sayesinde hem çatının ömrü uzar, hem de çatı çok daha yüksek performanslı olarak görevini yerine getirir. Bakım yapılan çatılar eskisinden çok daha sağlıklı bir görünüme kavuşarak binanın estetik yapısının bozulmasını engeller. Görünüm açısından bütünlüğe katkı da bulunan bu çatılar sık sık kontrol edilmeli.
Ne Sıklıkla Bakım Yapılmalı?
Yapılan bu kontroller ve onarımlar ile çatı verimi artırılırken bunlar belirli periyotlarla planlı olarak yapılmalı. Bu düzenli bakımlar ile bakım işi çok daha kolay hale gelerek kısa süreli işlemlere dönüşmektedir. Bu noktada çatı bakımı yalnızca olumsuz hava şartları sonrasında değil sürekli olarak kontrol edilmelidir. Sadece yağmur, kar veya fırtına sonrası bunları kontrol etmek daha sonradan oluşacak problemleri göz ardı etmektir. Bunun sonucu ise komple çatının değişmesine varacak sonuçlar doğurabilir. Bunların önlenmesi adına bu rutin kontroller zamanında yapılmalıdır. Böylelikle çok daha tasarruflu bir çatı kullanımı söz konusu olacaktır. Bu nedenle periyodik çatı bakımları aksatılmamalı. Bahar aylarında çatı bakımı yapmak en çok tercih edilenlerden biridir. Genellikle yumuşak hava şartları yaşandığı için çok sıcak ya da çok soğuk bir iklim koşulu olmadan bu çatı bakım onarım işleminin yapılamasını kolaylaştırır. Kuru bir hava da yapılacak onarım işlemi hem çalışan kişi için bu durumu kolaylaştıracak hem de tüm ayrıntıların görünmesi sağlayacak. Bu sebeple yağışlı ve sert havalardan ziyade bahar mevsimlerinde bu işleri yapmak çok daha doğru bir tercih olacaktır. Bu nedenle kış mevsimi öncesinde bakım onarım işleri halledilmeli. Aksi takdirde kış ortasında olumsuz hava şartlarına bağlı olarak çatılar bina sakinlerini yarı yolda bıkabilir. Çok daha masraflı işlerin oluşmasına sebep olarak soğuk aylarda zor şartlar yaşanmasına sebebiyet verebilir. Kış ayları öncesinde bu bakımları yaparak çok daha tasarruflu bir çatı kullanımı sağlanabilir. Sonuçta umursanmayan bir bakım sonucunda çatı sisteminin tamamen çökmesi durumu oluşabilir. Bu da oldukça masraflı ve uğraştırıcı bir işlem olduğu için sık sık bu çatıların bakımlarının yapılması gerekmektedir. Çatının komple değiştirilmesinden ziyade ufak tamirat işleri ile uzun süreli kullanımının sağlanması sayesinde sağlıklı bir bina yapısı korunmuş olur. Bu noktada sadece olumsuz hava şartları sonrası değil daimi kontrollerin yapılması gerektiği hususu atlanmamalı ve bu rutin kontroller ile çatının iskelet yapısı sürekli olarak korunmalıdır.