Araç sahibi olanların takip etmesi gereken bir konu da araç muayenesidir. Bu konu araç satın alınırken ve özellikle 2. el araç satın almaları sırasında dikkat edilen ancak devamında takibi ve verilen önemi itibariyle gözden kaçırılan bir nokta olabilmektedir. Öncelikle araç muayenesinin gereği ve tanımına göz atmak gerekirse, trafiğe çıkan tüm motorlu ve motorsuz araçların kullanımı sırasında trafik ve yolcu güvenliğine uygun halde olup olmadığının kontrolü anlamına gelen araç muayenesi, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununu 34. maddesi gereğince de zorunlu kılınmıştır. Araç muayene işlemleri konusunda ülkemizde tek yetkili kuruluş olan TÜVTÜRK'ün araç muayene istasyonlarında yapılmaktadır. Araç muayenesi periyodik olarak yapılan bir işlemdir. Buna bağlı olarak aracınızın bir sonraki muayene tarihini geçerek bu periyodun dışında kaldığınızda araç muayene gecikme cezası ödemek zorunda kalırsınız. Söz konusu periyotların nasıl belirlendiğine, ceza miktarına ve tespitine ilişkin halen yanlış veya eksik bilgiler bulunmaktadır.
Araç Muayene Periyodu Nasıl Belirlenir?
Genel olarak özel otomobil şeklinde geçen hususi binek otomobiller ile bu otomobillere bağlı tüm römorklar ilk üç yılın sonunda ve ardından gelen her iki yılda bir araç muayenesine girmek durumundadır. Son muayene süresinden sonraki ilk tarih bu kriterlere göre verilir. Bu süreler lastik tekerlekli traktörlerde ilk üç yıl ve devamında üç yılda bir, iki veya üç tekerlekli motosiklet tipi araçlarda da tıpkı binek otomobiller gibi üç yılın sonunda iki yılda bir yapılmaktadır. Bu konuda dikkat edilmesi gereken bir konu da taksi, otobüs, kamyon gibi ticari araçlardır. Eğer bu şekilde bir ticari araç sahibi iseniz aracınızın muayenesini ilk bir yılın sonunda ve devamında her yılda bir yaptırmanız gerekmektedir. Yani ticari araç sahiplerinin araç muayene periyodu düzenli olarak 1 yıldır. Bu tarihler son araç muayenesinin ardından aracınızın ruhsatına işlenmektedir. Bu tarihlerin aşılması durumunda ise muayene gecikme cezası devreye girmektedir.
Araç Muayene Ücretleri ve Gecikme Cezaları
Araç sahiplerinin TÜVTÜRK araç muayene istasyonlarından yaptırmaları gereken araç muayene işlemlerini tarifesi her yıl Aralık ayında T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'na bağlı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü tarafından ilan edilen ücretlerle belirlenir. TÜVTÜRK internet sitesinden ya da 0 850 222 8888 numaralı telefondan 81 ilin tamamında bulunan araç muayene istasyonları için plaka numaranızı girerek randevu alabilirsiniz. Muayene işlemlerine giderken yanınızda mutlaka T.C. kimlik numarasını gösteren nüfus kağıdı, ehliyet ya da pasaportunuzu bulundurmanız gerekmektedir.
Muayene tarihini geçirmemek için, ruhsatınızda yer alan bir sonraki muayene tarihinden önce randevu almanızda fayda bulunmaktadır. Araç muayene tarihini geçmiş araçların muayene gecikme cezası ise, gecikme süresine bağlı olarak değişmektedir. Geciken süre hesaplanarak ay başına, ödemeniz gereken muayene ücretinin %5'i oranında gecikme cezası uygulanmaktadır. Daha doğru anlaşılması için muayene süresini 1 aydan daha fazla geciktirmez iseniz bedelin %5'i, 2 ay süreye ulaştı iseniz %10'u şeklinde ay bazında bir artış söz konusudur. Bu durumla birlikte, eğer aracınızın trafikten çekme belgesi varsa ve belli bir süre sonra tekrar trafiğe çıkabildiyse aracınıza trafikte olmadığı süre boyunca gecikme cezası uygulanmaz. Bu durumlar dışında eğer aracınızın muayene süresinin kanıtlayamazsanız gecikme cezası 01.01.2005 tarihi başlangıç alınarak hesaplanır.
Araç Muayene Gecikmesinin Tespiti
Gecikme cezalarına maruz kalmamanız için araç muayene tarihinizi takip ederek, zamanında muayenenizi yaptırmanız gerekirken eğer böyle bir gecikmeyi kendiniz fark ederek muayene istasyonuna giderseniz sadece söz konusu cezayı ödersiniz. Ancak yolda seyir halindeyken, trafik kontrolü yapan trafik polislerinin ruhsat kontrolüyle bu durum ortaya çıkarsa, trafik polisinin size yazacağı ilave bir ceza da söz konusu olacaktır. Aynı şekilde trafik çevirme ile araç muayene gecikmesi tespiti yapılarak ilave ceza yazılmış bir aracın, yeniden trafik kontrolünde muayene gecikmesi tespit edilirse, bu kez trafikten men edilme durumu ortaya çıkacaktır. Tüm bu durumları göz önüne alarak hem ilave cezaları ödememek hem de sizin ve sevdiklerinizin güvenli yolculuğu için araç muayene tarihlerinizi düzenli olarak takip etmeyi unutmayın.