Karayolları Trafik Kanunu’nun da düzenlediği üzere otoyollarda hız sınırları trafik güvenliğinin sağlanması ve can ve mal kayıplarının önüne geçilmesi açısından önem arz etmektedir. Trafik kurallarına eklenen araç sürüşü esnasında telefonla konuşma yasağı ve sigara içme yasağına ek olarak hız limitleri ile de olası kazaların önüne geçilmek istenmektedir. Azami hız limiti terimi de bu nedenle kullanılmaktadır. Azami hız limiti oluşabilecek hatalı tespitlerin de önüne geçilmesi adına hâlihazırda olan hız sınırlarına % 10’luk bir hata payı eklenmesiyle belirlenmektedir. Bu da demek oluyor ki 120 kilometrelik bir hız sınırının mevcut olduğu yolda % 10’luk hata payı da eklendiğinde 132 kilometrelik bir hız aşımı yani azami hız limiti aşımı tespit edildiğinde bu durum cezalandırılmaktadır. Öte yandan hız kazalarının önüne geçmek için atılmış başka bir adım da bulunmaktadır. Bu da otobanlarda hız alt limitinin 40 kilometre olmasıdır. 40 kilometrenin altına düşüldüğünde de azami hız sınırı aşıldığında da olası kazaların önüne geçilebilmesi için ceza uygulanmaktadır.
Otoban, Otoyol, Yerleşim Yerleri ve Şehirlerarası Karayollarındaki Hız Limitleri Nelerdir?
2022 otoban ve otoyollarda hız sınırları olası görünmez kazaların önüne geçilmesi ve trafik güvenliğinin sağlanması için şu şekilde belirlenmiştir:
- Otomobil (M1), (M1G), yerleşim yerlerinde 50 km, bölünmüş yollar için 110 km, şehirlerarası çift yönlü karayolları için 90 km, otoyollar için 120 km;
- Minibüsün otoban hız sınırı yerleşim yerlerinde 50 km, bölünmüş yollar için 90 km, şehirlerarası çift yönlü karayolları için 80 km, otoyollar için 100 km;
- Otobüslerin otoban hız sınırı yerleşim yerlerinde 50 km, bölünmüş yollar için 90 km, şehirlerarası çift yönlü karayolları için 80 km, otoyollar için 100 km;
- Kamyonet otoban hız sınırı yerleşim yerlerinde 50 km, bölünmüş yollar için 85 km, şehirlerarası çift yönlü karayolları için 80, otoyollar için 95 km;
- Panelvan otoban hız sınırı yerleşim yerlerinde 50 km, bölünmüş yollar için 100 km, şehirlerarası çift yönlü karayolları için 85 km, otoyollar için 110 km;
- Kamyon ve çekici hız sınırı yerleşim yerlerinde 50 km, bölünmüş yollar için 85 km, şehirlerarası çift yönlü karayolları için 80 km, otoyollar için 90 km;
- Motosiklet otoban hız sınırı (L3) yerleşim yerlerinde 50 km, bölünmüş yollar için 90 km, şehirlerarası çift yönlü karayolları için 80 km, otoyollar için 100 km;
- Motosiklet (L4), (L5), (L7) ise yerleşim yerlerinde 50 km, bölünmüş yollar için 80 km, şehirlerarası çift yönlü karayolları için 70 km, otoyollar için 80 km;
- Motorlu bisiklet (L1, L2, L6) ve motorsuz bisiklet yerleşim yerlerinde 30 km, bölünmüş yollar için 45 km, şehirlerarası çift yönlü karayolları için 45 km, (motorlu bisiklet ve motorsuz bisikletin otoyollara girmemesi öngörülmüştür);
- Tehlikeli madde taşıyan araçlar yerleşim yerlerinde 30 km, bölünmüş yollar için 60 km, şehirlerarası çift yönlü karayolları için 50 km, otoyollar için 70 km;
- Özel yük taşıyan araçların otoyolda hız sınırı yerleşim yerlerinde 30 km, bölünmüş yollar için 50 km, şehirlerarası çift yönlü karayolları için 50 km, otoyollar için 60 km;
- Lastik tekerlekli traktörler yerleşim yerlerinde 20 km, bölünmüş yollar için 40 km, şehirlerarası çift yönlü karayolları için 30 km, (lastik tekerlekli traktörlerin otoyollara girmemesi öngörülmüştür);
- Arızalı bir aracı çeken araçlar yerleşim yerlerinde 20 km, bölünmüş yollar için 30 km, şehirlerarası çift yönlü karayolları için 20 km, otoyollar için 40 km;
- İş makineleri için yerleşim yerlerinde 20 km, bölünmüş yollar için 20 km, şehirlerarası çift yönlü karayolları için 20 km ve otoyollara yolun işletilmesinden sorumlu kuruluştan izin alınmadan girilemeyeceği yönünde olmak üzere kilometre cinsinden hız limitleri belirlenmiştir ve dolayısıyla sürücüler bu kurallara riayet etmelidir.
İçişleri Bakanlığı 1 Temmuz 2022’den geçerli olmak üzere ve 2023 yılı için otoyollarda hız sınırlarını güncelledi. Buna göre, yerleşim yeri dışındaki şehirlerarası çift yönlü karayolları ile bölünmüş yollarda otomobillerde hız sınırında saatte 10 – 20 km’ye kadar artış yaptı.
1 Temmuz 2022 tarihinden itibaren:
- Edirne - İstanbul (Avrupa Otoyolu),
- İstanbul - Ankara (Anadolu Otoyolu),
- Niğde - Mersin - Şanlıurfa (Niğde - Tarsus kesimi, Tarsus - Şanlıurfa kesimi)
- Çeşme - İzmir-Aydın (Çeşme - İzmir kesimi ile İzmir-Aydın kesimleri)
otoyollarında geçerli olan 120 km/s hız sınırı, 130 km/s olarak güncellendi.
- Kuzey Marmara Otoyolunun Sakarya - Kurtköy - Odayeri - Kınalı bölümü,
- Malkara - Çanakkale,
- Gebze - İzmir /Menemen - Çandarlı,
- Ankara - Niğde
otoyollarında geçerli olan 120 km/s olan hız sınırı ise 140 km/s olarak güncellendi.
Ayrıca yapımı devam eden ve yeni projelendirilecek otoyollar hizmete açıldığında hız sınırı; 140 km/s olarak sınırlandırılacak.
Hız Sınırı Cezaları Nasıl Tespit Edilmekte ve Uygulanmaktadır?
Radar olarak bilinen sistemler yardımıyla tespit edilen hız aşımları cezalara yol açabilmektedir. Belirli bir alan üzerinde 1-2 kilometre üzerinde yapılan hızı tespit etmeye yaran radar otoyollarda hız sınırları ve otoban hız sınırları ihlalini tespit etmeye yarayan hassas yapılara sahiptir.
Hız Sınırını Aşma Oranı |
Ceza Puanı |
%10 - %30 |
10 |
%30 - %50 |
15 |
%50 ve daha fazlası |
|
Hız sınırını %10 ile %30 bandında aşanlara 10, %30 ila %50 bandında aşanlara 15, %50 ila daha fazla bir oranda aşanlara ise 15 ceza puanı ve çeşitli miktarlarda para cezaları uygulanmaktadır.
Hız sınırını aşmak ölümcül sonuçlar doğurabilecek nitelikte olmakla birlikte özellikle dikkat edilen konular arasında yer almaktadır. Bu nedenle uygulanacak olan yaptırımlar ile hız aşımı konusunda bir caydırıcılık kazanılmaya çalışılmaktadır. Örneğin aynı yıl içerisinde 5 kez hız sınırını aşan bir sürücünün ehliyetine 1 yıllığına el konulmaktadır. Fakat 1 yıl sonunda bu kimse direkt olarak ehliyetine kavuşamamakta öncelikle para cezasını ödedikten sonra psikolojik değerlendirmeleri olumlu sonuçlanırsa ehliyetlerini geri alabilmektedirler. Eğer ki 5 yıl içerisinde bu durum tekrar ederse bu kimselerin trafiğe çıkması diğer insanların can güvenliğini tehdit edeceği için bu kişilerin ehliyetleri süresiz bir şekilde iptal edilmektedir.
Hız Cezaları Nasıl ve Nereden Ödenir?
E-devlet sistemi üzerinde otoban hız limitleri eğer aşılmış ise 1 hafta içerisinde görüntülenebilmektedir. Araç plakasına yazılan ceza üzerinde mevcut ceza, nedeni ve ceza tutarı ile birlikte sistemde çıkmaktadır. Eğer ceza tutarı diğer trafik cezaları gibi tebliğ süresinden sonraki ilk 15 gün içerisinde ödenirse % 25 indirimli bir şekilde ödenebilmektedir. Fakat 1 ay içerisinde ödenmeyen ceza tutarında da % 5’lik faiz uygulamasına gidilmektedir. Vergi dairesi, anlaşmaları bankalar ya da PTT gibi seçeneklerle ödemeler gerçekleştirilebilmekle beraber e-devlet üzerinden de online olarak ödeme yapılabilmektedir. Son olarak eğer ki hız limitini aşmadığınızdan eminseniz 15 günlük itiraz süresinde itirazda bulunmanız gerekmektedir.