Rücu Hakkı Nedir, Kapsamı Nelerdir?

Sigortada rücu hakkı araç sahiplerinin çok büyük bir kısmının bilmediği, kimi zaman uzun yıllar boyunca araç sahibi olmasına rağmen hiç duymadığı bir konu olarak karşımıza çıkar. Rücu hakkının sigorta şirketlerinin yükümlülüklerinden vazgeçme talebiyle dava açma hakkı olduğunu belirtebiliriz. Peki nedir rücu hakkı ve nasıl geçerli olur?

Rücu kelimesinin sözlük karşılığı “sözünü geri alma, sözünden dönme, cayma hakkı”dır. Rücu hakkının anlaşılmasını kolaylaştırmak için “cayma hakkı” terimi de kullanılabilir. Sigorta şirketleri bu cayma hakkını kullanabilmek için mutlaka dava açmak zorundadır. Ancak dava açma sürecinin başlayabilmesi ve rücu hakkının kullanılabilmesi için sigorta şirketinin öncelikle hasar tazminatını ödemesi gerekmektedir. Sigorta ettirenin sigortacıya rücu hakkı, halefiyet ve temlik esaslı olmak üzere iki şekilde doğar. “Temlik” kelimesi hukuki terim olarak bir hakkın başka bir kimseye geçirilmesi anlamına gelir. Halef ise yerine geçen anlamı taşır. Sigorta şirketi sizin yerinize geçerek halefiyet kazanmış olur.

Rücu Davasının Şartları

Sigorta şirketlerinin rücu hakları iki ana temelde ayrılır. Sigorta, rücu hakkını sizin adınıza karşı taraf için kullanabileceği gibi, rücu hakkını size karşı da kullanabilir. Sizin adınıza karşı tarafa kullanması durumunda dava masraflarını da sigorta şirketi üstlenir. Sadece kaza sigortalarında değil, farklı sigorta türlerinde de şirketlerin rücu hakkı bulunur ve üçüncü taraflar için kullanılan bu hak, zaman zaman sigorta yaptıranın lehine sonuçlanabilir. Ancak, sigorta şirketi rücu hakkını sigortayı yaptıran kişiye karşı da kullanabilir. Ancak bu hakkı kullanabilmesi için öncelikle kaza durumunda size ya da 3. tarafa ödemekle yükümlü olduğu hasar tazminatını ödemesi, ardından ise bu yükümlülükten caymak için dava açarak rücu hakkını kullanmayı talep etmesi gerekir.

Rücu hakkının kullanımı keskin çizgilerle belirlenmiş değildir. Daha çok her şirketin sözleşmesinde yer alan rücu hakkı maddeleri süreçte etkili olur. Bu nedenle sözleşme maddelerinin detaylı olarak incelenmesi hayati önem taşır. Sigorta şirketlerinin tazminatı rücu etmesi sadece sigorta yaptıranı değil, yakınlarını da ilgilendirir. Rücu hakkı için bazı kaza türlerinde mirasçılara da dava açılabilir.

Geçtiğimiz yıllarda yapılan bir düzenleme ile sigortacının rücu hakkını kullanımında sigortalı lehine önemli gelişmeler yaşandı. Bu düzenlemeler ile sürücüler, ancak ağır kusurlu hallerde tazminat ödeme yükümlülüğü ile karşılaşıyor.

Sürücü Kusuru Rücu Nedeni

2016 yılında getirilen yeni uygulama ile kasko rücu davası kapsamında, sürücünün trafik kurallarını ağır kusurlu olarak ihlal etmesi gerekir. Aksi takdirde sürücüden kaynaklanan hafif kusurlar, sigorta şirketlerinin sürücüye ödedikleri tazminatı geri almak için cayma hakkını kullanabilmesini engeller. Sürücünün ağır kusurlu olduğu bir kazaya örnek verirsek; sürücü kırmızı ışıkta hızla geçer ve hatalı hareketi üzerine başka bir araca çarparak maddi hasar yaratırsa ya da karşıdan karşıya geçen bir yayaya çarpıp ölümüne neden olursa, sigorta şirketi karşı tarafın maddi tazminatını veya vefat tazminatını öder. Ancak daha sonra sigorta şirketinin açtığı rücu davası ile ödenen tazminat sigortalıdan tazmin edilebilir. Aynı şekilde sigorta şirketi kusurlu sürücünün kendisine tazminat ödemesini yaptıktan sonra rücu davası açabilir.

Sigortacının rücu hakkını kullanabilmesi için ağır kusur ilkesi bağlayıcılık taşıyor. Örneğin ehliyetsiz araç kullanan bir sürücü eğer kazada kusurlu değilse, sigorta şirketi rücu hakkını kullanamayabilir. Sigorta şirketinin rücu hakkı zaman aşımı 10 yıl ile sınırlandırılmıştır. Sigortacının rücu davası açması halinde cevap dilekçesi örneklerine internet üzerinden ulaşılabilir.